Mới đây, Tạp chí điện tử Hòa Nhập nhận được phản ánh về gói thầu do Kho bạc Nhà nước Thái Nguyên làm chủ đầu tư có dấu hiệu đưa ra những tiêu chí hạn chế nhà thầu, giá cao hơn so với thị trường. Cụ thể:

Trong gói thầu Mua sắm, lắp đặt hệ thống Camera quan sát có mã thông báo mời thầu IB2300182568 đã đưa ra nhiều tiêu chí nhằm hạn chế các nhà thầu tham gia và tạo rào cản trong chấm thầu. Tại mục E-CDNT 16.2 của E-HSMT có quy định: Có yêu cầu Giấy phép hoặc Giấy ủy quyền bán hàng của nhà sản xuất, đại lý phân phối hoặc Giấy chứng nhận quan hệ đối tác hoặc tài liệu khác có giá trị tương đương. Tuy nhiên trong E-HSMT lại không nói đến yêu cầu giấy phép đối với loại hàng hóa nào. Mặt khác Danh mục hàng hóa cung cấp cho gói thầu là các thiết bị thuộc hệ thống Camera giám sát, đây là những thiết bị thông thường, thông dụng, sẵn có trên thị trường, có nhiều đơn vị có thể cung cấp. Theo quy định tại thông tư số 08/2022/TT-BKHĐT của Bộ Kế hoạch và Đầu tư có hiệu lực từ ngày 01/8/2022 thì:

Trường hợp hàng hóa của gói thầu là hàng hóa thông thường, thông dụng, sẵn có trên thị trường, đã được tiêu chuẩn hóa và được bảo hành theo quy định của nhà sản xuất, trong E-HSMT không được yêu cầu nhà thầu phải nộp giấy phép bán hàng của nhà sản xuất hoặc giấy chứng nhận quan hệ đối tác hoặc tài liệu khác có giá trị tương đương.

Ngoài ra trong Chương V: Yêu cầu về kỹ thuật chủ đầu tư đưa ra các mục:

 d. Các yêu cầu đối với nhà thầu thi công

e. Yêu cầu về phòng chống cháy nổ

f. Yêu cầu về vệ sinh môi trường

g. Yêu cầu về an toàn lao động

h. Biện pháp huy động nhân lực và thiết bị phục vụ thi công

Theo phản ánh thì chủ đầu tư đã đưa ra các yêu cầu này đối với gói mua sắp lắp đặt camera giám sát có phần tạo nhiều rào cản cho nhà thầu, trong HSMT cũng không hướng dẫn, đề cập đến việc cung cấp thông tin về nội dung này. Đặc biệt là tại mục g đưa ra yêu cầu: Đình chỉ ngay lập tức bất kỳ biện pháp nào hoặc tháo bỏ bất kỳ thiết bị nào mà kỹ sư giám sát cho là nguy hiểm, không kể đến việc trước kia kỹ sư giám sát hoặc chủ đầu tư đã chấp nhận biện pháp hay thiết bị đó. Đây là một tiêu chí dường như khiến các nhà thầu không dám tham gia nếu không có sự đồng ý từ chủ đầu tư hay giám sát công trường.

Ngoài ra trong tiêu chuẩn đánh giá E-HSMT có đưa ra tiêu chí “Tính hợp lý và hiệu quả kinh tế của các giải pháp kỹ thuật, biện pháp tổ chức cung cấp, lắp đặt hàng hóa” là một tiêu chuẩn đánh giá mà trong hồ sơ mời thầu không đề cập đến cũng như việc đây là một tiêu chuẩn đánh giá mơ hồ khi đã đấu thầu và chào hàng cạnh tranh để đưa ra hiệu quả tốt nhất cho việc mua sắm hàng hóa.

Theo quy định tại Khoản 2 Điều 12 Nghị định số 63/2014/NĐ-CP (Nghị định số 63), trong HSMT không được nêu bất cứ điều kiện nào nhằm hạn chế sự tham gia của nhà thầu hoặc nhằm tạo lợi thế cho một hoặc một số nhà thầu, gây ra sự cạnh tranh không bình đẳng. Để hạn chế những tiêu cực trong đấu thầu, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Chỉ thị số 47/CT-TTg về việc chấn chỉnh công tác đấu thầu trong các dự án đầu tư phát triển và hoạt động mua sắm thường xuyên sử dụng vốn nhà nước, trong đó đã nêu rõ: “Trường hợp để xảy ra những vi phạm nghiêm trọng trong quá trình lựa chọn nhà thầu như thông thầu, quây thầu, vây thầu..., căn cứ mức độ vi phạm sẽ bị xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật”. Ngoài ra Bộ Kế hoạch và Đầu tư cũng ban hành Chỉ thị 03/CT-BKHĐT về chấn chỉnh công tác đấu thầu, tăng cường hiệu lực, hiệu quả và đẩy lùi tình trạng tiêu cực, vi phạm trong đấu thầu.

Cũng trong thời gian này, tại gói thầu Mua sắm máy điều hòa nhiệt độ do Kho bạc Nhà nước Thái Nguyên làm chủ đầu tư cũng có dấu hiệu các mặt hàng trúng thầu có giá cao bất thường. Khi so sánh với giá thị trường thì các mặt hàng được cấp vào cùng mã sản phẩm đều có giá cao hơn:

Quay trở lại với gói thầu Mua sắm, lắp đặt hệ thống Camera quan sát thì nhà thầu xếp thứ nhất về giá là công ty cổ phần điện tử viễn thông tin học Huyền Quang cũng có mức giá chênh so với công ty TNHH thương mại và dịch vụ Tân Hương Việt tới gần 50 triệu nhưng bị đánh trượt vì các tiêu chí đánh giá mà theo phản ánh là chưa phù hợp.

Điều hòa giá thị trường chỉ 9.550.000 trong gói thầu lại có giá tận 12.550.000 VNĐ.

Với nhiều vấn đề được phản ánh trong các gói thầu do Kho bạc Nhà nước Thái Nguyên làm chủ đầu tư, dư luận có thể đặt câu hỏi về tính hiệu quả, tiết kiệm trong đầu tư công của cơ quan này. Rất mong UBND Tỉnh Thái Nguyên vào cuộc thanh kiểm tra, xử lý nghiêm những cá nhân, tổ chức nào sai phạm (nếu có) để đảm bảo sự công bằng, minh bạch trong công tác đấu thầu và tiết kiệm được ngân sách nhà nước.

Sau khi nghiên cứu hồ sơ tài liệu, căn cứ khoản 2, Điều 12 Luật Báo chí số 103/2016/QH13, được Quốc hội thông qua ngày 05/04/2016; Luật Đấu thầu và các văn bản hướng dẫn, Tạp chí điện tử Hòa nhập đã có công văn số 129/CV-HN ngày 14/09/2023 tới UBND Tỉnh Thái Nguyên để giải quyết theo thẩm quyền, và thông báo kết quả tới toà soạn.